تغییر نگاه در تخت فولاد از مکان محوری به موضوع محوری/ تکایای بستهای که باز شدند
تاریخ انتشار: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۸۸۸۳۴۶
وادیالسلام ثانی یا همان تخت فولاد اصفهان سرزمین مقدسی است که افزون بر دو هزار عارف، دانشمند، حکیم، عالم، فیلسوف، شاعر و فقیه نامدار را در خود جای داده و به عنوان اثر ملی همچون نگینی در جنوب اصفهان میدرخشد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، وسعت این مجموعه معنوی به ۷۵ هکتار میرسد و پیشینه آن را میتوان در قرون چهارم و پنجم هجری جستوجو کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
استاد جلالالدین همایی درباره وجه تسمیه وادیالسلام ثانی دارد که؛ کلمه «لاد» به معنی عمارت و بنا است که طبق روایت او پیش از احداث پل خواجو، پل دیگری به جای آن و به شکل سنگچین وجود داشته که روی تخت چوبی قرار میدادند و به آن «تخته پل» میگفتند. مردمی که از آن طرف رودخانه به سمت تخت فولاد در حرکت بودند از روی این تخته پل رد میشدند. از این رو این محوطه نیز به تخته پولاد معروف شد. وجه تسمیههای دیگری هم توسط دیگر مورخان نقل شده که بیشتر جنبه افسانه دارند و از واقعیت به دور هستند.
تخت فولاد فضای معنوی و زیارتگاهی برای شهروندان، زائران و گردشگران است و این روزها با فروکش کردن همهگیری کرونا، بازید از آن رونقی دوباره گرفته است.
برای اطلاع از برنامهها، فعالیتها و اقدامات انجام شده در این میراث بزرگ معنوی، با «ابراهیم عمرانی» مدیر مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد گفتگو کرده ایم و در ادامه شما را به خواندن این مصاحبه دعوت میکنیم.
چه برنامهها و چشم اندازی برای مجموعه تخت فولاد دارید؟
زمانی نگاه به مجموعه تخت فولاد، مکان محور بود یعنی این مکان را بهعنوان یک عرصه نگاه میکردند. سرزمین مقدسی که علما و شهدای مدفون در آن به این مکان شأن و ارزش داده و باعث شده بود که تبدیل به یک نقطه نورانی در شهر اصفهان شود.
نگاهی که در دوره مدیریت جدید به مجموعه تخت فولاد است، صرفاً مکان محور نیست، بلکه نگاه موضوع محور است. در واقع خیلی از موضوعات را میتوانیم در مجموعه تخت فولاد مطرح کنیم. بهعنوان مثال زمانی «تکه بروجردیها» یا «تکیه میرفراندسکی» بهعنوان مکان شناخته شده موردنظر توجه بوده و باعث هویتمندی تخت فولاد بود.
اما امروز ما باب موضوعاتی از جمله خلوت، گفتوگو، صدا و حتی رایحه را در تخت فولاد بازکردهایم؛ ضمن اینکه دیگر برنامهها و رویدادهای مجموعه تخت فولاد را حول این موارد پیش میبریم.
برای اینکه تجربه و حس خوب برای زائر و گردشگر تخت فولاد رخ دهد، اعتقادمان بر این است که سه محور باید مورد توجه قرار گیرد. محور اول که باید مدنظر داشت، لحاظ کردن «یک دعوت خوب» است.
ما هیچوقت مجموعه تخت فولاد را تبلیغ نمیکنیم، بلکه همیشه سعیمان بر این است که زائر و گردشگر را به این مجموعه دعوت کنیم زیرا در دعوت، برخلاف تبلیغ واقعیتها بیان میشود.
برای اینکه یک دعوت خوب شکل بگیرد، ما نیاز به یک بستهبندی شکیل برای معرفی و ارائه تخت فولاد به مردم داشتیم. بر همین اساس مدلی تحت عنوان «کهکشان شهر» را طراحی کردیم.
عید نوروز امسال اولین رویداد شهری مجموعه تخت فولاد در دوره جدید بود که ما با ویترین کهکشان شهر آن را مطرح کردیم و دلیل اینکه، این عنوان را انتخاب کردیم این بود که همانطور که کهکشان ستاره، سیاره و منظومههایی دارد، مجموعه تخت فولاد را ستارههای درخشان تاریخ، فرهنگ، هنر و مذهب این سرزمین شکل دادهاند. منظومهها و سیارههای این کهکشان نیز همان برنامهها و رویدادهای متنوع این سرزمین مقدس هستند.
امسال یکی از مواردی که سعی کردیم در مجموعه تخت فولاد در ایام نوروز همزمان با ماه شعبان داشته باشیم و به آن بپردازیم، موضوع «خلوت» بود. با توجه به تنشها و فشارهایی که امروز همه مردم با آن روبرو هستند، نیاز است که مکانهایی برای خلوت کردن مردم با خودشان لحاظ شود، به همین منظور موضوع خلوت در مجموعه تخت فولاد حول ستاره «حاج محمدصادق تخت فولادی» شکل گرفت. همچنین احیای چله خانهها را در تکیه «مادر شاهزاده» تخت فولاد داشتیم.
محور دوم یک میزبانی خوب است، یعنی زائر و گردشگری که به تخت فولاد مراجعه میکند، باید برای آنها شرایط میزبانی خوبی را احیا کنیم که در ازای این میزبانی، حس خوبی در زائر و گردشگر ایجاد شود. برای اینکه این مهم محقق شود، نیاز به ایجاد یک سری زیرساختهایی داشتیم بویژهاینکه دو سالی بود که شیوع کرونا باعث شده بود مجموعه تخت فولاد دربهای خود را ببندد.
برای ایجاد زیرساختها در مجموعه تخت فولاد، شش تا هفت پروژهای که در حوزه عملیات عمرانی در دست اجرا بود تسریع کرده و سعی بر آن شد که این طرحها تا تعطیلات نوروز به بهرهبرداری برسد.
همچنین در سومین محور، برای اینکه یک حس و تجربه خوب برای حضور زائر و گردشگر در تخت فولاد شکل بگیرد، ایجاد و امکان یک بهرهبرداری مناسب و درخور برای مخاطبان است، یعنی علاوه بر دعوت و میزبانی خوب، باید شرایطی را فراهم میکردیم که مردم بتوانند بهرهبرداری خوبی برای حضور در مجموعه تخت فولاد داشته باشند، به همین منظور برای محقق شدن این مهم، به سمت برنامههای رویداد محور در مجموعه تخت فولاد متمرکز شدیم.
با فروکش کردن کرونا، چه خدمات و برنامههایی برای گردشگران و بازدیدکنندگان از این مکان مقدس تدارک دیدید؟
عید نوروز امسال دوازده برنامه رویدادمحور برای مجموعه تخت فولاد طراحی و اجرا شد که مهمترین رویداد که مورد استقبال مردم قرار گرفت، بهرهبرداری از چله خانهها و اماکنی بود که به خاطر شرایط کرونا چند سالی مردم از حضور در این مکانها محروم بودند.
امسال بر اساس برنامهریزی کمیته فرهنگی ستاد خدمات سفر شهرداری اصفهان هفت محور برای رویدادهای فرهنگی در نظر گرفتهشد که مجموعه تخت فولاد یکی از گزینههای اصلی بهعنوان محور زیارت، گردشگری و معنوی بود تا بر همین اساس سمتوسوی برنامهها و رویدادهای این مجموعه حول محور گردشگری زیارتی و معنوی تعریف بشود.
مجموعه تخت فولاد در تعطیلات نوروز امسال شاهد جهش صددرصدی نسبت به دو سال گذشته قبل از شروع همهگیری کرونا، در حوزه زائر و گردشگری بود.
نگاه شهرداری اصفهان بهره مناسب و مطلوب شهروندان و مسافران از همه امکانات و ظرفیتهای موجود به بهترین شکل ممکن بود، بر همین اساس «باغ غدیر» اصفهان را محور تفریح یا «کوه صفه» را محور بازیهای هیجانی یا «میدان امام علی (ع)» بعنوان محور رویدادهای تاریخی و در این میان مجموعه تخت فولاد محور زیارت و گردشگری معنوی بود.
اعتقاد مدیریت جدید مجموعه تخت فولاد بر این است که این مجموعه، سرزمین شلوغیها نیست به همین دلیل سعی کردهایم که به دنبال یک جمعیت منتشر در مجموعه تخت فولاد باشیم؛ یعنی بهجای اینکه رویدادهای هزارنفری در این مجموعه برگزار شود، برنامهها و رویدادها در تکایا توزیع شود و مخاطب بر اساس علاقه و نظر خود بتواند از برنامهها بهره ببرد و استفاده کند.
اتفاق دیگری که نوروز امسال در مجموعه تخت فولاد صورت گرفت، این بودکه توانستیم دو مورد از گنجینههای این مجموعه را احیا کنیم. گنجینههای «سنگ تخت فولاد» و «عکس خانه» که حدود شش سال بود که هم به دلیل شیوع کرونا و هم به علت مشکلات زیرساختی در اختیار مردم نبود که خوشبختانه امسال فرصتی فراهم شد و گنجینهها احیا شدند.
البته نگاه مدیریت مجموعه تخت فولاد برای معرفی این مجموعه صرفاً محدود به عید نوروز نیست، بلکه ماه مبارک رمضان، یا هفته فرهنگی اصفهان بهعنوان یک داستان پیوسته در تخت فولاد مطرح هستند.
نحوه همکاری مجموعه تخت فولاد با سایر مجموعههای مشابه در اصفهان و حتی دیگر استانها چگونه است؟
مدیریت مجموعه تخت فولاد ایدههایی را برای بهشتزهرا، سازمان آرامستان و باغ رضوان اصفهان در حوزههای مختلف داشت. در این مورد مشاهیر دوره فعلی و معاصر شهر اصفهان به علت اینکه دفن در تخت فولاد ممنوع است و در باغ رضوان دفن میشوند، یک تعامل دوسویه بین این دو مجموعه اتفاق بیافتد که مشاهیری که در باغ رضوان دفن شدهاند توسط مجموعه تخت فولاد معرفی شوند و در مقابل باغ رضوان هم مشاهیر تخت فولاد را معرفی کند.
ایده دیگر این بود که برخی از نقش نگارهها و کتیبههایی که در سنگ نقوش تخت فولاد هستند و بعضی از آنها مشاهیر اصفهان بودهاند، این مدل و الگو را تکثیرکرده و در باغ رضوان عمومی سازی کنیم؛ یعنی مردم شعر و نوشتهای که بر سنگقبر مزار فلان مشاهیر اصفهان در تخت فولاد نقش بسته را در سنگقبر اقوام و نزدیکانشان در باغ رضوان استفاده کنند.
در نمونه دیگر اینگونه مطرح شد که هویتهایی که تخت فولاد داشته مانند سقاخانهها را در باغ رضوان هم احیا و جانمایی کنیم.
ایده دیگر انعقاد تفاهمنامه برای طراحی نقشههای مشترک بین باغ رضوان و مجموعه تخت فولاد است، یعنی بتوانیم نقشه مشاهیر اصفهان را با باغ رضوان تعریف و طراحی کنیم. در این رابطه از بین مشاهیر تخت فولاد و باغ رضوان به هفتتا هشت شخصیت مشترک دست پیدا کردیم که قرار است در قالب طرحی با نام «همآینه» اجرا شود.
اینکه برخی تکایا برای اولین بار باز شده صحت دارد؟ آیا باز بودن آنها تداوم خواهد داشت یا مقطعی بوده است؟
مهمترین دلیل تعطیل بودن برخی تکایا در مجموعه تخت فولاد بحران کرونا بود. دلیل دیگر اینکه تخت فولاد یک مجموعه تاریخی است و دائم نیاز به مراقبت دارد. همچنین مرمت برخی تکایا هنوز تمام نشده بود و از لحاظ ایمنی مشکل داشت به همین خاطر امکان حضور زائران و گردشگران در برخی از تکایای تخت فولاد وجود نداشت.
علاوه بر این موارد، برخی از تکایا در اختیار گروههای مردمی و بخش خصوصی قرارگرفته بود که متأسفانه نتوانستند بهخوبی از آنها بهرهبرداری انجام دهند و همین امر باعث شده بود که مردم نتوانند از این تکایا بهره ببرند.
عید نوروز، دو چلهخانه در مدار بهرهبرداری عمومی قرار گرفت، که این دو چلهخانه شامل «حوضخانه کازرونی» و «عکسخانه تخت فولاد» است.
حوضخانه کازرونی در تکیه کازرونی مجموعه تخت فولاد، عید نوروز امسال محور آوا و صدا بود و چهار رویداد در این حوضخانه اتفاق افتاد که برای اولین بار مردم میتوانستند با هدفونهایی که در این حوضخانه نصبشده بود؛ صدای مشاهیر و بزرگان دفن شده در تخت فولاد همچون آیتالله رحیم ارباب، مرحوم تاج و مرحوم صمصام را برای چند دقیقه بشنوند.
اتفاق دیگری که در این مکان به وقوع پیوست این بود که مردم داستانهای مشاهیر دفن شده تخت فولاد را میخواندند که صدای آن حین خوانش ضبط میشد و علاوه بر اینکه صدای خودشان در مجموعه تخت فولاد ماندگار میشد، برای خودشان هم ارسال میشد.
احیای عکسخانه و نمایشگاه سنگ از دیگر رویدادهای مهم مجموعه تخت فولاد در عید نوروز بود. امسال نزدیک به یکصد سنگ مفهومی و دارای قدمت تاریخی تخت فولاد برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شد.
پنج نقطه احیاشده در مجموعه تخت فولاد که شامل چلهخانهها، حوضخانه و دو گنجینه علاوه بر ایام نوروز در کل سال، روزهای پنجشنبه و جمعه پذیرای بازدید عموم است.
برای اینکه تخت فولاد در دسترس عموم و برای آنها ملموس باشد، طرحی تحت عنوان «خانهسازی» برای مجموعه تخت فولاد طراحیشده و علاوه بر آن مدیریت مجموعه تخت فولاد با مشارکت دانشگاه هنر اصفهان یکی از تکایای تخت فولاد (تکیه فیضعلی شاه) را به صورت آزمایشی انتخاب و کل قبور این تکیه مستندسازی شده است. اطلاعات مستندسازی این قبور نیز در اپلیکشین اختصاصی تخت فولاد بارگذاری شده است.
تلاش شد که روی تابلوهای تکایای مجموعه تخت فولاد معرفی مشاهیر آن تکیه را داشته باشیم. بهعنوانمثال هماکنون تکیه بابا رکنالدین یک نمونه از تابلوهایی را داریم که بهصورت پیشفرض این کار بر روی آنها صورت گرفته و قرار است این اقدام برای کل تکایا انجام شود تا وقتی مردم به تکایای این مجموعه مراجعه میکنند، کل اطلاعات آن تکیه و مشاهیر چه به لحاظ تاریخی و چه محتوایی را بهراحتی دریافت کنند.
عموم مردم تخت فولاد را بهعنوان گورستان میشناسند. میشود کاری کرد که ذهنیت مردم نسبت به این عنوان تغییر کند؟
در بحث برجستهسازی مجموعه تخت فولاد با دو مدل مخاطب نخبگانی و عمومی روبرو هستیم، اگر این مجموعه را برای مردم بهعنوان گورستان تعریف کنیم شاید آنها انگیزه کافی برای حضور در این مکان مقدس را نداشته باشند چهبسا اگر در باغ رضوان هم دفن افراد در آن محل متوقف شود به مروز مردم انگیزه لازم برای رفتن به باغ رضوان را نخواهند داشت. از همین رو و برای اینکه کارکرد مجموعه تخت فولاد به گورستانی که دیگر در آن دفن صورت نمیگیرد، تبدیل نشود، مجموعه تخت فولاد را بهعنوان «گردشگری معنوی» محوریت قرار دادیم.
اگر بتوانیم مدل گلزار شهدای اصفهان که کارکرد گردشگری معنوی دارد را در تخت فولاد اجرا کنیم، قطعاً شاهد توسعه گردشگری معنوی در مجموعه تخت فولاد خواهیم بود. بنابراین باید نگاه قبرستان محور مجموعه تخت فولاد در بین مردم و همسایگان این مجموعه اصلاح شود. به همین منظور مدیریت مجموعه تخت فولاد از تمام توان خود استفاده کرده تا این مجموعه را بهعنوان «پایتخت معنوی، تاریخی و گردشگری معنوی شهر اصفهان» به عموم افراد جامعه و زائران معرفی کند.
کتابخانه تخت فولاد سال ۷۳ افتتاحشده و چندین هزار کتاب دارد. برای روزآمدی، سهولت دسترسی و استفاده مردم چه اقدامات یا برنامههایی در این رابطه داشتهاید؟
این کتابخانه، تنها «کتابخانه تخصصی گورستانگردی» است. سال ۹۹ به دلیل اینکه نگاه مدیریت وقت مجموعه تخت فولاد این بود که محیط کتابخانه این مجموعه توسعه پیدا کند، تصمیم بر این گرفته شد که کتابخانه به محل دیگری انتقال پیدا کند اما تاکنون این کار صورت نگرفته است. همین امر باعث شده که نتوان به خوبی از کتابهای مجموعه تخت فولاد بهره برداری کرد، به همین دلیل اولویت اول مدیریت جدید مجموعه تخت فولاد بهرهبرداری از این کتابخانه است.
قرارداد کتابخانه تخت فولاد هفته گذشته با سازمان نوسازی شهرداری بستهشده است و تا دو ماه آینده، طرح توسعه کتابخانه تخت فولاد در مکانی در نزدیکی همان محل احداث خواهد شد.
اتفاق دیگری که علاوه بر توسعه کتابخانه، بهره برداری از مرکز اسناد تخت فولاد در کنار همین کتابخانه در فصل تابستان امسال است.
چه دورنمایی برای مجموعه تخت فولاد در سال جاری پیشبینی کردهاید؟
مدیریت مجموعه تخت فولاد از شهرداری تقاضا کرده در بودجه محلهمحور منطقه شش، به تخت فولاد به شکل ویژه توجه شود که خوشبختانه شهرداری نیز موافقت لازم را در این خصوص انجام داده است.
تلاش ما بر این است که این مجموعه اجتماعی سازی شود؛ یعنی برنامهها «مردم پایه» باشند. بهعنوانمثال در ایام نوروز امثال برای اولین بار بهجای اینکه غبار رویی و عطرافشانی تکایای این مجموعه به پیمانکار واگذار شود، بهصورت آزمایشی غباررویی و عطرافشانی هشت تکیه را به مردم واگذار کردیم.
تخت فولاد یکی از محورهای اصلی هفته فرهنگی اصفهان است که یکی از این رویدادهای تخت فولاد در این هفته این است که به مناسبت تخریب قبرستان بقیع، تمام هنرمندان اصفهانی که در ساخت ضریح ائمه نقش داشتهاند در آئینی در مجموعه تخت فولاد از آنها قدردانی کنیم. آنها در این برنامه از تجربهها، آرزوها و خاطرههایشان درباره ساخت دربها، ضریح و کتیبه حرمهای مطهر و همچنین آرزوی ساخت ضریح و بارگاه برای ائمه بزرگوار بقیع خواهند گفت.
گفتوگو از: محمود افشاری و کورش دیباج، خبرنگاران خبرگزاری ایمنا
کد خبر 571086منبع: ایمنا
کلیدواژه: ابراهیم عمرانی تخت فولاد کتابخانه تخت فولاد بهشت زهرا باغ رضوان مشاهیر اصفهان هفته فرهنگی اصفهان کهکشان شهر قبرستان بقیع شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق برای مجموعه تخت فولاد مجموعه تخت فولاد مجموعه تخت فولاد مجموعه تخت فولاد مجموعه تخت فولاد خانه تخت فولاد گردشگری معنوی زائر و گردشگر تخت فولاد تخت فولاد باغ رضوان تخت فولاد نوروز امسال بهره برداری برنامه ها عید نوروز باعث شده حوض خانه چله خانه خانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۸۸۸۳۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کارگران در خط مقدم جبهه اقتصادی قرار دارند
نماینده مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری گفت: با توجه به جنگ تمام عیار اقتصادی استکبار جهانی با فشار و تحریم اقتصادی، کارگران در خط مقدم جبهه اقتصادی قرار دارند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، حجت الاسلام جواد جعفری شامگاه _پنجشنبه سیزدهم اردیبهشت_ در همایش روز کارگر، اظهار کرد: برخلاف نگاه لیبرالیسم غرب که نگاه ابزاری به کارگران دارد، دین اسلام نگاه والایی به کارگران دارد که مصداق آن احادیث نقل شده از پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت (ع) است که فرمودهاند کار در جامعه اسلامی یک افتخار و منشأ عزت است.
وی با اشاره به سخنان گهربار رهبری که اگر حال کارگران جامعه خوب باشد حال جامعه هم خوب خواهد شد، افزود: کارگران قشر زحمتکشی هستند که به چرخه اقتصاد کشور کمک میکند.
حجت الاسلام جعفری خطاب به مسئولان خواستار رسیدگی به امورات کارگران شد و گفت: کارگران با جهاد اقتصادی خود ایران را در اوج اقتدار نگه داشته است.
منتخب مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری اضافه کرد: کارگران جامعه و خانوادههای آنان برای کشور عزیز هستند و برخلاف نگاه لیبرالیسم غرب که نگاه ابزاری به کارگران دارد در دین اسلام نگاه والایی به کارگران وجود دارد که مصداق آن احادیث نقل شده از پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت (ع) است که فرمودهاند کار در جامعه اسلامی یک افتخار و منشأ عزت است از اینرو در فرهنگ اسلامی کارگر یک جایگاه خاص دارد.
حجت الاسلام و المسلمین جعفری ادامه داد: امید میرود این برنامهها بهانهای برای تقدیر از جامعه کارگری، طرح مشکلات این قشر و فتح بابی برای حل این مشکلات باشد و کارگران نیز با مجاهدت در عرصه اقتصادی روز به روز به قدرت اقتصادی کشور اضافه کنند.
صدای کارگران در مجلس خواهم بودنبی اله محمدی کاندیدای مرحله دوم دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه مجلس خانه تمامی اقشار جامعه من جمله کارگران است و نمایندهای از جنس مردم میخواهد نه اینکه به احزاب تمامیت خواه و انحصارطلب یا گرایش به دولتیها داشته باشد.
کاندیدای مرحله دوم دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه زنجان و طارم با بیان این مطلب در همایش بزرگ جامعه کارگری، اظهار کرد: امروز امنیت شغلی کارگران اغلب زیر سوال است که اگر از سوی مردم به مجلس راه یابم، قطعاً وظیفه دارم حقوق کارگران را پیگیری نمایم.
کد خبر 750252